دسته بندي : علوم انسانی » اقتصاد
اقتصاد اثباتي(3) دستيابي به كارايي اقتصادي را وظيفه خويش
مي شمارد. هدف, تخصيص منابع به نحوي است كه با امكانات موجود بيش ترين مطلوبيت
فراهم آيد. اما اين كه اين مطلوبيت حداكثر شده, چگونه بين آحاد جامعه توزيع شود,
به هنجارهاي(4) مقبول جامعه بستگي دارد كه قضاوت درباره آن ها بيرون از مسئوليت
اقتصاددان تلقي مي شود. در مدل بهينه پارتو كه دستيابي بدان هدف اصلي اقتصادهاي
رايج است, تمام تلاش, يافتن منحني سرحدي امكانات ـ مطلوبيت است كه مكان هندسي نقاطي
است كه بهترين تخصيص منابع بين دو صنعتX وY ,
و بهترين توزيعX وY ,بين دو (گروه) مصرف
كننده A وB را نشان مي دهد. مقصود
از بهترين توزيع آن نوع توزيعي نيست كه جامعه عادلانه مي داند; بلكه بدون ارزش
گذاري عدالتخواهانه, تنها آن نوع توزيعي را در نظر دارد كه جمع مطلوبيت دو فرد يا
دو گروه را بيشينه مي سازد. يعني از نظر اقتصاددان اثبات گرا, اگرU U در شكل 1 منحني سرحدي
امكانات ـ مطلوبيت جامعه باشد, توزيع درآمد (مطلوبيت) ناشي از نقطهM بينA وB همانقدر بهينه است كه
نتايج توزيعي نقطهN .
حتي در حالت حدي, نقطهU
هم كه تمامي مطلوبيت حاصله را نصيبA مي سازد وB را كاملا بي بهره مي گذارد, مي تواند بهترين توزيع باشد. همين طور
نقطهU كه توزيع درآمدي صد در
صد مقابل حالت قبل را ارائه مي كند.(5)البته اگر براي هر جامعه اي با توجه به
هنجارهاي ارزشي اش توابع رفاه اجتماعي در دست باشد, مي توان از حيث نظري به نقطه
بهينه اي از نظر مدل پارتو دست يافت كه درآمد (مطلوبيت) را به شكل خاصي توزيع مي
كند. شبيه نقطهT
در شكل ياد شده. روشن است كه تعيين هنجارهاي اجتماعي خارج از وظيفه اقتصاددان است
و پيامبران, فلاسفه, سياستمداران و مصلحان اجتماعي در ارائه آن ها نقش دارند. گرچه
اقتصاددان خود نيز در اين باره قضاوتي دارد, ولي اين وجه شخصيت او ربطي به موقعيت
علمي اش ندارد.
اقتصاددان در ارتباط با توزيع درآمد وظائف ذيل را برعهده مي گيرد (:258 2000 Sloman,).
O حدود نابرابري را تعيين
و تغييرات آن را در طول زمان تبيين مي كند.
O علت وقوع سطح خاصي از
توزيع درآمد را توضيح مي دهد, و عوامل رشد يا كاهش نابرابري را روشن مي سازد.
O ارتباط بين برابري و
ساير اهداف اقتصادي مثل كارايي را ميآزمايد.
O سياست هاي متفاوتي مشخص
مي كند كه دولت براي مقابله با فقر و نابرابري برمي گزيند.
O آثار اين سياست ها را بر
خود نابرابري, هم چنين ساير متغيرها, مانند كارايي, تورم و يا بيكاري, ارزيابي مي
كند.
فهرست منابع :
ــ آهوبيم, هلن (1375); شاخص هاي درآمد در ايران و
جهان”; تهران, بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران, اداره تحقيقات و مطالعات آماري,
شهريورماه
ــ پروين, سهيلا, و ديگران (1373); روند فقر در برخي از مشاغل و عوامل موثر
در تخفيف يا تشديد آن در مناطق شهري ايران”; تهران, وزارت امور اقتصادي و
دارايي
ــ حيدرنقوي, سيدنواب (1993); اقتصاد توسعه, يك الگوي جديد”; ترجمه
توانايان فرد, حسن, تهران, پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي: 1378
ــ كرويتس, ه’ . (1997); پول, بهره, بحران هاي
اقتصادي – اجتماعي (ترجمه فشرده كتاب معضل پول)”; ترجمه شهميرزادي, حميدرضا,
تهران, كانون انديشه جوان: 1378
ــ گريفين, ك. و مك كنلي, ت. (1994); توسعه انساني, ديدگاه و راهبرد”;
ترجمه خواجه پور, غلامرضا, تهران, وداد: 1377
درباره این سایت